Theo thường trực Tổ công tác giúp việc Ủy ban quốc gia về Chính phủ điện tử, một trong những vướng mắc đối với công tác đảm bảo an toàn thông tin trong xây dựng Chính phủ điện tử là nhiều bộ, tỉnh còn chưa có Trung tâm giám sát an ninh mạng - SOC.

Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy nhanh tiến trình xây dựng Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số, nền kinh tế số và xã hội số, lãnh đạo Chính phủ, Bộ TT&TT đã nhiều lần nhấn mạnh đảm bảo an toàn, an ninh mạng là điều kiện đầu tiên, tiên quyết, là yếu tố có ý nghĩa sống còn.

Từ góc độ của một doanh nghiệp đã có hơn 20 năm hoạt động trong lĩnh vực an toàn thông tin, đã và đang tham gia hỗ trợ đảm bảo an toàn thông tin cho nhiều cơ quan, tổ chức, đánh giá về hiện trạng công tác đảm bảo an toàn thông tin của khối cơ quan nhà nước, ông Ngô Tuấn Anh, Phó Chủ tịch phụ trách An ninh mạng của BKAV cho rằng, vấn đề an toàn, an ninh hiện nay đã được hầu hết các lãnh đạo cơ quan, tổ chức quan tâm, chú ý. Tuy nhiên, công tác này vẫn còn một số tồn tại.

Phân tích rõ hơn về hạn chế của các cơ quan, tổ chức nhà nước trong việc đảm bảo an toàn các hệ thống thông tin, ông Ngô Tuấn Anh cho hay, sự quan tâm của các cơ quan, tổ chức không đồng đều: có nơi quan tâm nhiều, có nơi ít và sự quan tâm cũng ở các cấp độ và mức độ khác nhau.

“Cùng với đó, mặc dù có mức độ đầu tư cho an toàn thông tin không giống nhau, song đa phần các cơ quan, tổ chức còn đầu tư cho an toàn thông tin chưa đầy đủ và chưa đáp ứng được nhu cầu; các cơ quan, tổ chức phải tiếp tục tăng cường đầu tư cho an toàn thông tin để tương xứng với vai trò, tầm quan trọng của công tác này”, ông Ngô Tuấn Anh chia sẻ.

Trong bối cảnh việc xây dựng Chính phủ điện tử, chính quyền điện tử và công cuộc chuyển đổi số đang được đẩy mạnh ở tất cả các bộ, ngành, địa phương, cơ quan, doanh nghiệp như hiện nay, chuyên gia BKAV Ngô Tuấn Anh khuyến nghị, các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nhà nước cần thực nghiêm túc các chỉ đạo, hướng dẫn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ TT&TT, đặc biệt là các yêu cầu, giải pháp đã được để ra trong 2 Chỉ thị 14 của Thủ tướng Chính phủ: Chỉ thị 14 ngày 25/5/2018 về việc nâng cao năng lực phòng, chống phần mềm độc hại; Chỉ thị 14 ngày 7/6/2019 về việc tăng cường bảo đảm an toàn, an ninh mạng nhằm cải thiện chỉ số xếp hạng của Việt Nam.

“Trong đó, tôi cho rằng các cơ quan, tổ chức cần đặc biệt lưu ý đến vấn đề bố trí nguồn kinh phí cho công tác đảm bảo an toàn, an ninh mạng, bởi lẽ có như vậy các đơn vị mới có đủ nguồn lực để thực hiện việc đảm bảo an toàn cho các hệ thống của mình”, ông Ngô Tuấn Anh nhấn mạnh.

Ảnh: Sở cảnh sát New York

Cảnh sát cho biết nhóm tội phạm này đã tấn công ít nhất là 9 lần, tại ba quận trong ba tháng gần nhất. Các địa điểm gây án của chúng rất khác nhau – từ các cửa hàng tiện lợi, tiệm giặt ủi, quán ăn – nhưng có điểm chung là đều là những địa điểm đông người; đến mức nếu ở đó có một chiếc máy ATM, thì những khách hàng "thân thiết" của các cửa hàng xung quanh đều có thể dễ dàng ghi nhớ và nhận ra.

Nhóm tội phạm đã theo dõi những chiếc máy ATM. Nhưng việc chúng làm không phải là đánh cắp mã PIN của khách hàng, không "nhái" lại thẻ tín dụng hay thẻ ghi nợ của họ. Việc nhóm này làm là tấn công trực tiếp vào chiếc máy "tội nghiệp" trên phương diện vật lý, "đập phá" từ bàn phím đến từng sợi dây điện của nó.

Thám tử Ronnie Morales, cùng đội điều tra trộm cắp ở Brooklyn, thành phố New York, Mỹ, mô tả về nhóm này như sau: "Về cơ bản, chúng chỉ dùng sức mà thôi."

Máy ATM mới đặt ngoài quán bar trên phố Starr, Bushwick, được lắp đặt để thay thế chiếc máy cũ đã bị đánh cắp hồi tháng 10, sau khi bị những tên trộm "nhấc" đi ngay cả khi đã được bảo vệ bằng một lồng kim loại. Ảnh: Michael Wilson/The New York Times

Cảnh sát cho biết nhóm trộm có khoảng 2 hoặc 3 người, đã bắt đầu phạm tội ít nhất là từ ngày 6/9 vừa qua, thời điểm nhóm đột nhập vào tiệm bánh ngọt Cuba trên Đại lộ Wilson, Bushwick và tấn công chiếc máy ATM gần quầy thu ngân.

"Hai người cùng một cái xà beng", quản lý toà nhà cho biết, sau khi xem lại camera an ninh.

Đêm tiếp theo, nhóm lại thực hiện một phi vụ nữa, lần này là ở Ozone Park, Queens, một cửa hàng tiện lợi khác. Vụ trộm gần nhất do nhóm này thực hiện là ngày 14/10 ở cửa hàng Sunset Bagels tại Sunset Park, Brooklyn. Nhóm bẻ ổ khoá cánh cửa, nhưng ra về tay không.

Tổng cộng, sau 6 vụ tấn công thành công và 3 vụ thất bại, nhóm trộm này đã đánh cắp khoảng 39.000 USD.

"Đúng là một cách kiếm sống vất vả," Thám tử Morales cho biết. "Mỗi vụ chỉ lấy được vài nghìn USD."

Đa số các vụ cướp xảy ra ở các khu dân cư liền kề biên giới giữa Brooklyn và Queens, trong đó có Bushwick và Ridgewood. "Tôi biết chúng khá quen với khu vực này. Chúng tiến thẳng tới máy ATM," thám tử Morales chia sẻ.

Trong các đoạn video giám sát ghi lại được, có hai người đàn ông vất vả di chuyển một bao tải rất nặng – họ đã tìm cách "bê" nguyên cả máy ATM đi. Sau nhiều năm, máy ATM đã giảm nhiều về kích thước, khiến chúng trở thành những mục tiêu hấp dẫn trong mắt tội phạm; nhưng chúng vẫn nặng hàng trăm ki-lô-gam và thường được gắn chặt bốn góc xuống sàn nhà.

Đã từng có những thời điểm, những công cụ hiệu quả nhất để đánh cắp một chiếc máy ATM là một chiếc xe tải và một sợi dây xích. Nick Diamantis, chủ cửa hàng Goodfellas Diner ở Maspeth, Queens, đã từng bị mất cắp một chiếc… máy ATM theo cách này hồi năm 2016.

Những tên trộm đã đột nhập vào một quán ăn đã đóng cửa, quấn một sợi dây xích quanh chiếc máy, móc đầu còn lại của sợi dây vào xe tải và lao xe đi. "Chúng giật sập cánh cửa và khung cửa khỏi bức tường, và cán nát một chiếc container rác lớn trên đường tẩu thoát," ông Diamantis kể lại.

Sau khi một chiếc máy ATM mới được lắp đặt thay thế, chiếc máy này lại tiếp tục bị đánh cắp theo cách y hệt. Cánh cửa và khung cửa lại bị giật sập. Sau vụ việc lần thứ hai này, ông Diamantis quyết định nói "không" với máy ATM.

"Tôi không biết phải làm thế nào, bởi chúng tôi không nhận thanh toán qua thẻ tín dụng và cần có máy ATM. Sau sự việc đó, nếu khách hàng không mang theo tiền mặt, thì thực sự mà nói tôi không tính tiền họ nữa. Họ có thể mang tiền đến trả sau," ông Diamantis thở dài (Không may là năm 2018, quán ăn bị huỷ hoại nghiêm trọng sau một vụ cháy và đến nay vẫn chưa mở cửa trở lại).

Hai người đàn ông trong đoạn video ở đầu bài viết này không cần đến xe tải và dây xích. "Có lần chúng sử dụng kéo cắt bu-lông. Có vụ khác chúng lại sử dụng mỏ lết hoặc xà beng," thám tử Morales cho biết.

Ông cũng cho biết những tên trộm máy ATM sử dụng đủ mọi công cụ từ xà beng đến những công cụ mạnh mẽ hơn như máy mài, để phá và mở những "hòm tiền" kim loại này. Chúng cũng không tỏ ra "ngán" bất cứ dòng máy ATM nào.

"Hoạt động của chúng cũng không được tổ chức tốt lắm. Tôi càng điều tra sâu thì càng nhận ra rằng, nếu một tên trộm đã một lần trộm máy ATM, thì chúng sẽ còn làm thế nhiều lần. Đó đã trở thành "nghề" của họ."

Chủ sở hữu Deep End, một nhà hàng và quán bar trên đại lộ Wyckoff, gần "địa bàn" của một số tên trộm máy ATM, đã quyết định dành một ngày tháng 10 vừa qua để tìm xem ai là kẻ đã cố gắng đập phá cánh cửa. Các camera an ninh cho thấy một chiếc ô tô đã đỗ hai lần bên ngoài vào giữa ban ngày, khoảng từ 6 đến 7 giờ sáng. Có vẻ như những tên trộm đã không thành công và buộc phải bỏ đi.

"Hai người đàn ông, khẩu trang và găng tay," chủ cửa hàng cho biết, nhưng từ chối cung cấp tên hoặc kể chi tiết lý do vì sao tên trộm đã không thể lấy được máy ATM, vì sợ chúng sẽ quay lại.

Ông cũng không có ý định dỡ bỏ chiếc máy ATM bên trong cửa hàng.

"Tốt mà. Ý tôi là, tiền mặt vẫn là nhất," ông kết luận.

Quang Huy